Olona nyango lulo lwe-COVID yobuchopho

Ixesha lokufunda eliqikelelweyo: 20 imizuzu

Olunye uphando olutsha luye lwaphuma luvavanya ubukho beempawu ze-neurological kubantu abosulelwe yi-COVID. Baye bafumanisa ukuba kwabo bosulelwe yi-COVID (eyokuqala, ingeyiyo eyantlukwano), kukho ama-42% okwanda kwamathuba okuphuhlisa imiba yemithambo-luvo.

Kwaye enye yezo zichongiweyo yinkungu yengqondo. Kwaye abanye benu bakhathazwa yinkungu yobuchopho okrokrela ukuba ivela kusulelo lwe-COVID lwangaphambili (oluhlukileyo okanye hayi). Kwaye uyazibuza ukuba ungenza ntoni ngayo, ungazinciphisa njani iimpawu zenkungu yengqondo yakho, kwaye wenze lula ukuphiliswa.

Ukuba ubuphethwe yinkungu ephindaphindiweyo okanye eqhubekayo ukusukela oko usulelo lwakho lwe-Covid, ndifuna wazi ukuba awuwedwa.

Ukunqongophala kwengqondo kuye kwachazwa ngakumbi kwiincwadi njenge "inkungu yengqondo" ... Nangona kungekavunyelwana malunga nendlela yokuchaza eli gama, ukulahleka kwememori, ukugxila okungahambi kakuhle, ukunciphisa ukugxila, ukunyuka kwe-latency yokufumana amagama, ubunzima bokulandelela ulwazi olunzima. , kunye nokuncipha kwemisebenzi yesigqeba yonke inxulunyaniswe neli gama. 

Rivas-Vazquez, RA, Rey, G., Quintana, A., & Rivas-Vazquez, AA (2022). Uvavanyo kunye noLawulo lwe-COVID ende. Journal of Health Service Psychology48(1), 21-30. https://link.springer.com/article/10.1007/s42843-022-00055-8

Kwaye ngenxa yokuba ndimalunga nawe ndizazi zonke iindlela onokuziva ungcono ngazo, ndiza kusebenzisa esi sithuba ukukubonisa ukuba kutheni Ukutya kwe-ketogenic linyathelo lokuqala elisekwe kubungqina ekuboneleleni ngonyango olunamandla kwiimpawu zenkungu yobuchopho ezinxulumene ne-COVID.

Izifundo endizijongileyo (jonga iimbekiselo ekupheleni kwenqaku) zixubushe ukuba uninzi lwedatha luvela kubantu abangaphezu kweminyaka engama-60 kwaye abo balaliswe esibhedlele ngokubanzi babeneengxaki ezinzulu ze-neurological emva koko. Kodwa njengomntu onceda abantu ngeengqondo zabo kwaye esebenza kwiiforamu ezahlukeneyo, ndingakuqinisekisa ukuba uninzi lwe-post-COVID inkungu yengqondo unamava kuwo onke amaqela eminyaka. Yiloo nto ke abayifumanayo kula maphepha avavanya amanani. Nditsho nabantu abanosulelo olungephi bangaqhubela phambili nokuphuhlisa iingxaki zemithambo-luvo. Akukho mava okulaliswa esibhedlele abonisa ubuqatha bubonakala bufuneka.

Okona kubonakaliswa rhoqo kwemithambo-luvo 'ye-COVID ende' kubandakanya ukudinwa; 'inkungu yengqondo'; intloko ebuhlungu; ukuphazamiseka kwengqondo; ukulala, isimo sengqondo, ivumba, okanye ukuphazamiseka kokungcamla; myalgias; ukusilela kwe-sensorimotor; kunye ne-dysautonomia. 

Okona kubonakaliswa rhoqo kwemithambo-luvo 'ye-COVID ende' kubandakanya ukudinwa; 'inkungu yengqondo'; intloko ebuhlungu; ukuphazamiseka kwengqondo; ukulala, isimo sengqondo, ivumba, okanye ukuphazamiseka kokungcamla; myalgias; ukusilela kwe-sensorimotor; kunye ne-dysautonomia. 
https://doi.org/10.1177/20406223221076890

Kwaye kwabo babandezelekayo, yinto eyoyikisayo kwaye iyancipha, kunye nenkxaso encinci ekhoyo ngendlela yemigqaliselo okanye unyango lwezonyango ukunciphisa iimpawu.

Kwaye nangona oko kunokutshintsha kwixesha elizayo, abaninzi benu bayabandezeleka ngoku. Kwaye ndifuna ukuba wazi ukuba unyango olusebenzayo lukhona kusetyenziswa unyango lwe-metabolism yobuchopho njengokutya kwe-ketogenic.

Zeziphi iintlobo zeengxaki ze-neurological esizibonayo nge-COVID ende ehambelana ngqo nenkungu yobuchopho okanye esihlala sizifumana zisenzeka kunye neempawu zenkungu yobuchopho?

  • Ukuphazamiseka kwengqondo kunye nememori
  • Iintloko ze-Episodic kunye ne-migraines
  • Impilo yengqondo - uxinzelelo kunye nohlengahlengiso lokuphazamiseka, ukuphazamiseka kokuxhalaba, ukuphazamiseka okukhulu kokudakumba, kunye nokuphazamiseka kwengqondo

Ke ukutya kwe ketogenic kungakunceda njani kule miba inzulu yemithambo-luvo eziswe lusulelo lwe-Covid?

Ukutya kwe-ketogenic kuvumela umzimba ukuba uvelise iiketoni. Kwaye ii-ketones zimizimba ye-molecular signaling body echaphazela i-gene expression. Kwaye i-gene expression ebonelela ngayo inokuphucula ukubonakaliswa kwamandla engqondo kwi-hypometabolic (ukusetyenziswa kwamandla aphantsi) izakhiwo, ukunciphisa i-neuroinflammation kunye noxinzelelo lwe-oxidative, kunye nokuphucula ibhalansi ye-neurotransmitter.

Ngaba ezi zinto zinento yokwenza ne-Covid ende? Yonke into. Sibona iingxaki ngezi zinto zine kwi-Covid ende, kwaye ngakumbi iimpawu ze-neurological ezibonakala ngenxa yosulelo lwangaphambili lwe-Covid.

Makhe sihlolisise uncwadi.

I-Brain Hypometabolism kunye ne-Covid Brain Fog

Iindawo ze-hypometabolism yobuchopho zenzeka kwaye zinokuqhubeka emva kosulelo lwe-Covid. I-Hypometabolism ligama elisetyenziselwa ukuchaza ukungakwazi okanye ukungakwazi ukuvelisa amandla (hypo=low, metabolism=indalo yamandla). Abantu abaphethwe ziimpawu ezinde ze-Covid baye babonwa beneendawo eziqhubekayo ze-hypometabolism kwi-frontoparietal kunye ne-lobes yesikhashana, ebonwe ukuba iphuculwe emva kweenyanga ezi-6 ukusuka ekuqaleni kweempawu.

Yiyiphi elungileyo. Kuhle ukuba i-hypometabolism ebonwe emva kwe-Covid kucingelwa ukuba isonjululwe ekugqibeleni. Kodwa nantsi into. I-hypometabolism yobuchopho yexesha elide yintlekele. Ngelixa ingqondo yakho izama ukusebenzisa amandla kwezo ndawo, uxinzelelo lwe-oxidative luyenyuka, kwaye ukuba lukhulu ngokwaneleyo, izakhiwo ziya kuncipha. Kukho umngcipheko wokulahlekelwa yinto engwevu (ubuchopho). Akukho mdla wakho ukuba "ulinde" ukuba loo malungu engqondo abuyele kwaye akwazi ukusebenzisa amandla kakuhle kwakhona. Kufuneka uhlangule amandla obuchopho NGOKU!

Olunye utshintsho olungaguqukiyo lubandakanya ukungahambi kakuhle kokusebenza kunye nesakhiwo kwi-insula kunye ne-parahippocampus.

Najt, P., Richards, HL, & Fortune, DG (2021). Ukucinga ngengqondo kwizigulana ezine-COVID-19: Uphononongo olucwangcisiweyo. Ubuchopho, ukuziphatha, kunye nokukhuseleka-impilo16, 100290.

Le yingxaki. Ngelixa olona tshintsho luqhubekayo lubonwa kwiindawo ezinuka kamnandi zobuchopho, asikwazi ukungazihoyi iinguqu eziqhubekayo ezibonwa kwi-insula kunye neparahippocampus. Zombini zakhiwo ezibalulekileyo kwingqiqo kunye nenkumbulo.

Indawo eyongezelelweyo ye-hypometabolism eqhubekayo yi-fronto-insular cortex. Lo mmandla wobuchopho uqulathe uthungelwano olubalulekileyo lonxibelelwano oludityanisiweyo kwisakhono sokulawula ingqiqo. Oku kubonakala ngathi kukukwazi ukutshintsha ingqalelo, ukubamba ingqalelo, ukubuyisela ingqalelo kumsebenzi, kwaye ngokubanzi ukwazi ukugxila. Ezi zizikhalazo esiziva abantu abanenkungu ye-COVID ende bekhalaza rhoqo. Kwaye ke, ndingacebisa ukuba ingqondo ye-hypometabolism enamava kufuneka ibe yeyona nto iphambili yokungenelela.

Kukho ingxaki kumandla obuchopho emva kosulelo lwe-Covid. Kubhalwe kakuhle ukuba i-SARS-COV2 yenza ukungasebenzi kakuhle kwe-mitochondrial kwaye iphantsi kwe-neuropathology eqhubekayo ebonwa kwabanye abantu abaneempawu ezinde ze-Covid.

Ngethamsanqa, inzululwazi inongenelelo oluhlangula amandla obuchopho. Zombini ngokubonelela ngolunye umthombo wamafutha kunye nokuphucula inombolo ye-mitochondrial kunye nomsebenzi.

Izidlo ze-Ketogenic ze-hypometabolism yobuchopho kunye nokungasebenzi kakuhle kwe-mitochondrial kubonwa kwinkungu yengqondo ye-Covid

Izidlo ze-Ketogenic zisetyenziselwa ngokukodwa ukuphucula ingqondo ye-hypometabolism kubantu abahlukeneyo. Olona setyenziso luxhaphakileyo sisifo sika-Alzheimer, apho izakhi zobuchopho ezibalulekileyo zingasakwazi ukusebenzisa i-glucose ukwenza amafutha ngokufanelekileyo. Oku kubangela ukuba iindawo zobuchopho zilambe ngokoqobo kwaye zonyuse uxinzelelo lwe-oxidative, olubangela ukuwohloka ngakumbi. Izidlo ze-ketogenic ziwasindisa njani amandla obuchopho? Ngokubonelela ngomnye umthombo wamafutha. Ukutya kwe-ketogenic kuvelisa i-ketones, eyona nto ikhethwa ngumthombo wamafutha wengqondo. Bangakwazi ukugqitha koomatshini abaphukileyo abafunekayo ukuvala i-glucose kwaye bafakwe ngqo kwiseli kwaye basetyenziswe ziibhetri zeeseli (mitochondria), umthombo ophezulu wamafutha.

Andiwabizi njengomthombo wamafutha ophakamileyo ngokulula. Ngenxa yokuba ii-ketones azikho nje i-fuel source, ziyimizimba ye-molecular signaling enamandla, imiphumo emininzi yokukhuthaza amandla engqondo. I-Ketones iya kwenza utshintsho oluya kwandisa inani, impilo, kunye nokusebenza kakuhle kwe-mitochondria ekhoyo (i-aka cell powerhouses) enika amandla.

Ke njengakubantu abanesifo se-Alzheimer esithambileyo ukuya kwimodareyitha, izidlo ze-ketogenic zinokuhlangula iindawo ze-hypometabolism yobuchopho kunye nokwandisa amandla engqondo ngokuphucula ukusebenza kwe-mitochondrial. Kwaye akukho sizathu sokukholelwa ukuba abazukufeza inkonzo efanayo kwiindawo ze-hypometabolism yobuchopho ngenxa ye-Covid. Kwaye akukho sizathu sokukholelwa ukuba ukutya kwe-ketogenic akunakukwazi ukwenza ngcono ukungasebenzi kakuhle kwe-mitochondrial kubhalwe kakuhle kuncwadi lwesayensi olubalelwa kwi-Covid. Enyanisweni, ngaphandle kokuphuculwa kwamandla obuchopho, ezo seli azikwazi ukwenza umsebenzi wokulungisa ezo zakhiwo zize zakhe kwakhona.

Ukuncipha kwamandla obuchopho avela kukungasebenzi kakuhle kwe-mitochondrial kunye neendawo ze-hypometabolism yobuchopho kubangela sound Uxinzelelo lwe-oxidative. Ke ayindothusi into yokuba uxinzelelo lwe-oxidative luhlala lubonwa njengengxaki nge-Covid ende.

Oku kusizisa kwicandelo lethu elilandelayo.

Uxinzelelo lwe-Oxidative kunye ne-Covid yobuchopho inkungu

Akukho mbuzo okanye ingxoxo malunga nokuba sibona uxinzelelo lwe-oxidative kwizigulana ze-Covid ende.

iinkqubo zoxinzelelo lwe-neuroinflammatory kunye ne-oxidative zicingelwa ukuba zikho ekusasazeni i-neurological 'long-COVID' sequelae.

UStefanou, MI, Palaiodimou, L., Bakola, E., Smyrnis, N., Papadopoulou, M., Paraskevas, GP, ... & Tsivgoulis, G. (2022). Ukubonakaliswa kweNeurological of long-COVID syndrome: Uphononongo olubalisayo. Ukuqhubela phambili kwezonyango kwizifo ezingapheliyo13, 20406223221076890.

Uxinzelelo lwe-oxidative ligama elisetyenziselwa ukuchaza ukungalingani phakathi komonakalo oqhubekayo kwiseli kunye nokukwazi komzimba ukulwa nayo kwaye ukwazi ukuqhubeka nokulungiswa. Kucingelwa ukuba uxinzelelo lwe-oxidative lunokuba noxanduva lwe-endothelial kunye ne-vascular dysfunction esiyibonayo emva kokusuleleka ukuya kwiinyanga ezi-4 emva (kwaye abaninzi benu baya kuba namava oku kude). Uxinzelelo lwe-oxidative lufana neqela lokucoca elimbalwa kakhulu kwaye alikho ngokwaneleyo ukucoca izinto zokuhamba. Abanakuwenza umsebenzi. Kwaye ingqondo yakho ayilungisi. Kwaye oku kubangela umjikelo womonakalo owongezelelweyo ongenakulungiswa. Kwaye ndicinga ukuba uyayifumana ingcamango.

Ukujongana noxinzelelo lwe-oxidative oluyinxalenye yenkungu yengqondo ende ye-Covid kufuneka ibe yeyona ndawo iphambili yokugxila.

Uxinzelelo lwe-oxidative kwi-Covid yengqondo yenkungu kunye nokutya kwe-ketogenic

Ngoko ke ukutya kwe ketogenic kunceda njani ukunciphisa uxinzelelo lwe-oxidative? Iindlela ezininzi. Ukutshisa iiketoni zesibaso kunika amandla acocekileyo kunye neemveliso ezimbalwa zokucoca. Kodwa ubukhulu becala, ndicinga ukuba indawo emnandi kukukwazi kwayo ukunyusa umgangatho wemveliso yeenkqubo ze-antioxidant ezingapheliyo. Ngokukodwa, ukuveliswa kwe-glutathione eninzi.

Imveliso yeGlutathione ibalulekile. Kwaye iimpawu zemolekyuli ezibonisa iiketoni zinceda umzimba wakho ukuba wenze okungakumbi. Kwaye ukuba uneempawu zenkungu yengqondo, kungakhathaliseki isizathu, i-glutathione ngokwenene ngumhlobo wakho osenyongweni kunye necandelo lentsebenziswano ekubuyiseleni kwakho.

Ukuba une-Covid ende ebonakalise njengeempawu zenkungu yobuchopho, kusenokwenzeka ukuba uphuhlise umqobo ovuzayo wengqondo. Oko kuthetha ukuba izinto ziya kusondela kwingqondo yakho ekungafanelanga ukuba ibe phezulu phaya, ibangela ukuba amajoni akho omzimba aphazamiseke kwaye abe negalelo kwi-neuroinflammation ngokuveliswa kwee-cytokines ezikrala.

Bekufanele ube nesithintelo esisempilweni segazi-ingqondo ukuze ubagcine ngaphandle. Kodwa usulelo lwakho lwe-Covid lusenokuba luye lwakwenza oko, kwaye lusenokuzama ukulungisa (kodwa luswele amandla obuchopho, i-micronutrients eyaneleyo, kunye nohlaselo loxinzelelo lwe-oxidative olungayekiyo, alunakukwazi).

Ngethamsanqa, izidlo ze-ketogenic zilungile kumqobo wegazi-ubuchopho. Ndabhala ngayo apha kweli nqaku lingezantsi:

I-Glutathione isetyenziselwa ukulungisa lo mqobo, kwaye isetyenziselwa ukunceda ukulungisa umonakalo. Kwaye andinakucinga ngemeko apho ukunyuswa kwemveliso ye-glutathione kungayi kubaluleka ngokweenkwenkwezi kwaye kuxhamle umntu onengxaki ye-Covid ende yeempawu zengqondo.

Neuroinflammation kunye neCovid Brain Fog

Awunyanzelekanga ukuba ube nekontraka ye-Covid ukuze wazi ukuba ziziva njani ii-cytokines ezikrala engqondweni yakho. Nabani na oye wehla nengqele embi kakhulu okanye umkhuhlane uyazi ukuba udinwa kangakanani. Uhlala nje okanye ungqengqe, kwaye awuzuvuka kwakhona de ube uziva ngcono. Ingqondo yakho ayisebenzi kakuhle, kwaye awufuni kusondela kuyo nantoni na apho kufuneka ukuchaneka okanye ugxininiso. Kwaye ngokuphandle, awunayo inkuthazo yokuzama! Uvula imuvi oyithandayo kwaye ulale kunye nekati yakho de uzive ungcono (Kulungile, ndim lowo, kodwa mhlawumbi wenza into efanayo). Ezi ziindlela zokugula eziqalwe zii-cytokines ezivuthayo kwingqondo yakho.

I-cytokines ezivuthayo kwingqondo ziyinxalenye efunekayo yokubuyisela. Kodwa ngokuqinisekileyo kukho iimeko apho inkqubo yokukrala iqala kwaye ayikwazi ukuzola kwaye iqhube ngaphandle kolawulo. I-Traumatic Brain Injury (TBI) ngumzekelo obalaseleyo wale nto, njengoko kukho izifo ezithile. Oku kunokwenzeka ukuba amajoni akho omzimba awalungelelananga kwaye asebenza kakuhle.

Ke ukuba undixelela ukuba useneendlela zokugula emva kosulelo lwe-Covid, ndiyakholelwa kuwe.

Kwaye kunjalo noncwadi lophando.

Isaqhwithi se-cytokine esivuthayo esisivileyo sonke malunga nokunyusa i-neuroinflammation, ethi emva koko ivelise uxinzelelo olukhulu lwe-oxidative. Khumbula, emva kokudumba kufuneka kubekho iqela lokucoca. Oku kukhokelela kwinkqubo ebanzi ye-neuroinflammatory.

Kwaye abantu abaninzi abaye banyamezela usulelo lwe-Covid babeza kuyo sele bene-neuroinflammation enganyangwanga ngenxa yesifo esiphila phantsi kwesifo, imeko embi okanye engonelanga yezondlo, okanye enye into engalunganga enokwenza kube nzima ukuthomalalisa inkqubo ye-neuroinfigueation.

Bekungeyomfuneko ukuba ube “nesaqhwithi” ukwenza inkqubo yokuvuvukala kwemithambo-luvo eneengxaki zokuzola ngokwayo. Uninzi lwabantu abanamatyala athathwa njenge-Covid epholileyo baphethwe yinkungu yengqondo.

Ngoko udinga ukungenelela okunamandla ukunciphisa ukuvuvukala. Kwaye ungenelelo olunamandla kakhulu lokunciphisa ukuvuvukala (kunye neuroinflammation ngokukodwa) endiyaziyo kukutya kwe-ketogenic. Makhe ndikuxelele ukuba isebenza njani.

Ukutya kwe-Ketogenic kunye ne-Covid brain fog neuroinflammation

Ukutya kwe-ketogenic kudala imizimba ye-ketone. Enye yaloo mizimba ye-ketone ibizwa ngokuba yi-beta-hydroxybutyrate (BHB). I-BHB yi-molecule ye-molecular signing molecule, kwaye oku kuthetha ukuba inamandla okwaneleyo ukucima i-gene expression off and on. Enye yeempawu zemilingo zeBHB kukukwazi ukuguqula ukubonakaliswa kofuzo olungapheliyo. Usafumana impendulo esebenza kakuhle yokudumba, njengoko ubuya kuyidinga ukuba ubethe i-shin yakho kwisakhelo sebhedi okanye uzisike ngelixa ulungiselela isidlo sangokuhlwa. Kodwa ivala kwaye ithobe iijini ezijikayo kwaye ziququzelele kwaye zigcine impendulo engapheliyo yokuvuvukala.

Kwaye ukuba ujongana nenkungu yengqondo emva kwe-Covid, uyayifuna ngokwenene loo nto.

Ukungalingani kweNeurotransmitter kunye neCovid

Ngokuqhelekileyo, xa ndibhala malunga nokutya kwe-ketogenic kunye ne-neurotransmitter balance, ndibhala malunga nemiphumo yabo kwi-serotonin, i-dopamine, i-norepinephrine, i-GABA, kunye ne-glutamate. Zininzi ngokwenene izithuba zeblogi kule ndawo malunga neziphumo zezo neurotransmitters. Unokwenza uphendlo kuyo nayiphi na kuzo kwibar yokukhangela ezantsi kweli nqaku kwaye ufunde ngakumbi!

Kodwa ngenxa yokuba esi sithuba simalunga ne-Covid ngokuthe ngqo, siya kuntywila ngakumbi kwi-Nitric Oxide (NO), enokuthi iqondwe njenge-neurotransmitter yokubuyisela kwakhona.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30500433/

I-Nitric Oxide (NO) kunye ne-enzyme ehambelana nayo eyivelisayo (i-Nitric Oxide Synthase) ibaluleke kakhulu kwaye yenza izinto ezininzi ezibalulekileyo ukunceda ukulawula ezona mpawu abantu abane-Covid ende bahlala bekhalaza ngazo. Inceda ukulawula intlungu, umsebenzi we-neuroendocrine, kunye ne-HHP Axis (i-hypothalamus-hypophysis axis) elawula impendulo yoxinzelelo, i-immune system, i-mood, ubuthongo, kunye ne-hippocampal (inkumbulo) umsebenzi.

Kwaye mhlawumbi eyona nto inomtsalane kwaye inokuba yimfuneko kukuba i-Nitric Oxide (NO) iphazamisa ukudityaniswa kweeplatelet. I-Platelet aggregation yinkqubo apho iiplatelet zinamathela kwenye kwindawo yokwenzakala kwemithambo.

Oku kunokuba luncedo xa sithetha ngokunciphisa izehlo zestroke.

Ngapha koko, emva kosulelo oluqatha lwe-Covid, umzimba wakho uzama ukuvelisa ngakumbi i-nitric oxide ukunceda ukuphilisa umonakalo.

Ukulandela usulelo lwe-SARS-CoV-2, i-mitochondria ekwaziyo ukuthwala igazi ibonelela ngomthombo wenoveli we-ATP yokubuyisela kunye ne-nitric oxide synthase (cNOS) ukuvuselela ukukhutshwa kwe-nitric oxide (NO), echasene nokudumba.

UStefano, GB, Büttiker, P., Weissenberger, S., Martin, A., Ptacek, R., & Kream, RM (2021). I-pathogenesis ye-neuropsychiatric yexesha elide ye-COVID-19 kunye nendima ye-microglia, mitochondria, kunye ne-neuroinflammation eqhubekayo: i-hypothesis. IMoni yeNzululwazi yezoNyango: Ijenali yezoNyango yeHlabathi yoMfuniselo kunye noPhando lweKlinikhi27, e933015-1.

Sicebisa ukuba ezinye zeempawu ze-neurological kwizigulana ezine-COVID-19 zinxulunyaniswa nokuhla okubangelwa yintsholongwane kumanqanaba e-NO engqondweni. 

Annweiler, C., Bourgeais, A., Faucon, E., Cao, Z., Wu, Y., & Sabatier, JM (2020). I-Neurological, Cognitive, kunye neZiphazamiso zokuziphatha ngexesha le-COVID-19: Ingoma ye-Nitric Oxide. Ijenali yombutho waseAmerican Geriatrics Society. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7361837/

Ngaba bekungayi kuba kuhle ukuba bekukho indlela yokuphucula imveliso yakho ye-nitric oxide ukuze uncede uphilise ingqondo yakho?

Ukuzilolonga kwandisa i-nitric oxide, kodwa ndiyazi ukuba abanye benu banengxaki yokunganyamezeli imithambo nokuba kungenxa yokudinwa okungapheliyo okuthe kwenzeka okanye ufumana ukuphefumla lula njengenxalenye yeempawu zakho ze-Covid ende. Ngoko ke andizukunixelela ukuba niphume niyokwenza umthambo kuba abanye benu abakwazi.

Ngethamsanqa, kukho enye indlela enamandla yokunyusa i-Nitric Oxide (NO) imveliso. Uqikelele. Kukutya kwe ketogenic!

Ukutya kwe-Ketogenic kunye nokulinganisela kwe-neurotransmitter-iziphumo kwi-Nitric Oxide kunye nonyango olunokwenzeka lwe-Covid yobuchopho

Ukutya kwe-Ketogenic kwandisa umsebenzi we-neurovascular, ngokukodwa ngokuququzelela ukwanda kwe-Nitric Oxide (NO) imveliso. Enyanisweni, abaphandi bathetha malunga nendlela ukuphumeza ukutya kwe-ketogenic ekuqaleni kokuncipha kwengqondo kunokunciphisa umngcipheko we-Alzheimer's disease, ngokuyinxenye ngenxa yokuvakaliswa komsebenzi we-vascular vascular obonwayo. Kwaye kukho uphando lokucebisa ukuba ukutya kwe-ketogenic kwandisa ngokukodwa i-NO imveliso kwizakhiwo ezibalulekileyo ezifunekayo kwimemori, njenge-hippocampus. Kwaye andazi nabani na okhalaza ngenkungu yobuchopho engakhalaziyo ukuya kwinqanaba elithile malunga nokuncipha kokusebenza kwenkumbulo.

Kodwa iimpawu zam ubukhulu becala lunxunguphalo kunye nokudakumba!

Kulungile. Ingqondo esempilweni yingqondo esempilweni. Ukuba uyakholelwa ukuba iimpawu zenkungu yengqondo yakho zivela kwi-Covid ende ubukhulu becala ngenxa yokuphazamiseka kwemeko yeemvakalelo eye yavela ngenxa yoko, ukutya kwe-ketogenic kuya kuba lunyango olunamandla lweendlela ezibandakanyekayo.

Unokufunda ngakumbi malunga nendlela ukutya kwe-ketogenic kunokuba lunyango oluphambili lokuphazamiseka kweemvakalelo ezifana nokuxhalaba kunye nokudakumba. Unokufuna ukuqala ngokujonga la manqaku angezantsi:

Kodwa kuthekani ngempilo yam yentliziyo?!

Ukuba uyoyika ukusebenzisa ukutya okune-ketogenic kuba woyika amanqatha ahluthayo, ndifuna ukuba ugqithise oko. Ayithathwa njengobungqina obusekelwe kwimo. Akukho mntu uqhubeka nophando ngesi sihloko ukholelwa ukuba kwakhona. Kwaye ukungaphumeleli kolo lwazi ukusabalalisa phantsi kuluntu kukufumana indlela yabantu abasebenzisa unyango olunamandla olusekelwe kubungqina obufana nokutya kwe-ketogenic ukuphilisa izifo ezingapheliyo.

Ungalithathi ilizwi lam kuyo. Ndiyingcaphephe yempilo yengqondo enelayisensi enoqeqesho olongezelelweyo ekusebenziseni i-metabolic, isondlo, kunye neendlela ezisebenzayo zengqondo. Andingogqirha wentliziyo okanye nantoni na.

Kodwa aba bantu:

Inqaku lejenali: Amafutha agcweleyo: i-villain kunye ne-bogeyman ekuphuhliseni isifo senhliziyo? UReimara Valk, uJames Hammil kunye noJonas Grip. Ijenali yaseYurophu ye-cardiology yokuthintela. Ipapashwe nge-05 Septemba 2022
https://doi.org/10.1093/eurjpc/zwac194

Benza uphononongo loncwadi lwesayensi, kwaye bagqibezela oku kulandelayo:

Covid inkungu yengqondo. Izigqibo - Ngokusekelwe kubungqina bezenzululwazi, akukho mhlaba wenzululwazi wokudemoni i-SFA njengesizathu se-CVD. I-SFA eyenzeka ngokwemvelo kukutya okunezondlo-mzimba kunokubandakanywa ngokukhuselekileyo ekutyeni.
SFA=Amafutha aGqiqileyo; CVD=Isifo sentliziyo

Ke ukuba ukhathazwa yinkungu yobuchopho ephindaphindayo kunye nengapheliyo ngenxa ye-Covid, nceda uqwalasele ukutya kwe ketogenic. Kwaye ungavumeli uloyiko olungaxhaswanga noluphandwa kakubi luphazamise indlela yakho.

isiphelo

Nantsi into. Ukuba u-post-Covid kwaye usaphethwe yinkungu yobuchopho, nokuba yinyanga kamva okanye kwiminyaka kamva, andiqinisekanga ukuba ugqirha wakho okanye ugqirha wemithambo-luvo ukulungele ukukunceda ukunyanga. Ukuba bebekho, ngewungekho apha ufunda eli nqaku. Kwaye awunakubalinda ukuba bafumanise ukuba loluphi unyango lwengcambu olusebenzayo oluya kunceda. Oogqirha kunye neengcali ze-neurologists ngokuthe ngqo baxinzelele kwi-pharma njengeyona nto iphambili, kwaye ngokungafihlisiyo, kuphela, ungenelelo kwinto odibana nayo.

Kodwa asinayo ipilisi elungisa i-brain hypometabolism, uxinzelelo lwe-oxidative, kunye ne-neuroinflammation. Kwaye ngelixa i-pharma ingazama ukuxoxa ukuba kukho imimiselo yokungalingani kwe-neurotransmitter, loo mayeza ayenzi kwaye akayi kujongana ne-hypometabolism yobuchopho, uxinzelelo lwe-oxidative, kunye ne-neuroinflammation engapheliyo.

I-Pharma izamile imigqaliselo yokulungisa ezi zinto ngaphandle kwempumelelo. Ayindothusi ke loo nto. Uyinkqubo enzima kwaye enhle. Ufanelwe ukulinganisela kunye ipleiotropic ungenelelo. Yiyiphi kanye kanye into yokutya ketogenic. Kwaye ukutya kwe ketogenic kuyafumaneka kuwe ngoku.

Ukutya kwe-Ketogenic, kunye nee-ketones ezizivelisayo, zineenzuzo ezongezelelweyo kubantu abaphethwe yi-Covid ende engaphaya kobubanzi beli nqaku. Zibandakanya iziphumo ezinamandla zokulinganisa amajoni omzimba, utshintsho oluhle lwe-microbiome, kunye nokuphucula umqobo wegazi-ubuchopho bokulungisa kunye nokusebenza.

Lixesha lokuba ubuyisele ukusebenza kwakho kwe-neurocognitive umva kwaye usebenzise ungenelelo olunamandla, olusekwe kubungqina beendlela ezisisiseko ze-pathology esizibona ziqhubeka kwinkungu yengqondo ende ye-Covid.

Unokufunda ngokupheleleyo indlela yokwenza ukutya kwe-ketogenic ukunyanga imo kunye neengxaki zokuqonda ngezixhobo apha kule bhlog! Esi sithuba singezantsi yindawo entle yokuqala.

Ukuba ungathanda uncedo oluya kwi-ketogenic yokutya kwaye ungathanda ukuphumeza unyango olongezelelweyo olunamandla njengenxalenye yokubuyisela kwakho, ndikukhuthaza ukuba uhlolisise iNkqubo yokuBuyisa iNkungu yengqondo. Ibiluvuyo lwam kunye nolonwabo lwam ukunceda abantu abaninzi abaphethwe yi-Covid ende "babuyisele ingqondo yabo" ukuze baphile ubomi babo obungcono kwaye baphumelele!

Kodwa okona kubaluleke kakhulu, ndifuna nje ukuba wazi ukuba unyango olusekwe kubungqina bokungasebenzi kakuhle kwe-neurocognitive, nasemva kwentsholongwane efana ne-Covid, ikhona ngokupheleleyo. Kwaye ukuba ugqirha wakho akazi ngokwaneleyo malunga nabo ukuba bakucebise kuwe, oko akuthethi ukuba kufuneka uqhubeke nokubandezeleka ngelixa befumana uncwadi. Ndifuna wazi zonke iindlela onokuziva ngcono ngazo. Kwaye le yenye yazo.


Ucaphulo

Achanta, LB, & Rae, CD (2017). I-β-Hydroxybutyrate kwiBrain: I-Molekyuli enye, iiMechanism ezininzi. Uphando lwe-Neurochemical, 42(1), 35-49. https://doi.org/10.1007/s11064-016-2099-2

Annweiler, C., Bourgeais, A., Faucon, E., Cao, Z., Wu, Y., & Sabatier, J. (2020). I-Neurological, Cognitive, kunye neZiphazamiso zokuziphatha ngexesha le-COVID-19: Ingoma ye-Nitric Oxide. Ijenali yombutho waseAmerican Geriatrics Society, 68(9), 1922-1923. https://doi.org/10.1111/jgs.16671

Cascella, M., & De Blasio, E. (2022). Iimpawu kunye noLawulo lwe-Acute kunye neChronic Neuro-Covid. Upapasho lweSpringer International. https://doi.org/10.1007/978-3-030-86705-8

Clough, E., Inigo, J., Chandra, D., Chaves, L., Reynolds, JL, Aalinkeel, R., Schwartz, SA, Khmaladze, A., & Mahajan, SD (2021). IMitochondrial Dynamics kwi-SARS-COV2 Spike Protein eNyanga iMicroglia yoMntu: Iimpembelelo zeNeuro-COVID. Ijenali ye-Neuroimmune Pharmacology, 16(4), 770-784. https://doi.org/10.1007/s11481-021-10015-6

Inkcazo ye PLEIOTROPIC. (nd). Ibuyiselwe nge-30 kaSeptemba 2022, ukusuka https://www.merriam-webster.com/dictionary/pleiotropic

Förstermann, U., & Sessa, WC (2012). I-nitric oxide synthases: Ulawulo kunye nomsebenzi. European Heart Journal, 33(7), 829-837. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehr304

Gasquoine, PG (2014). Igalelo le-Insula kwiNgcaciso kunye neMvakalelo. Uphononongo lweNeuropsychology, 24(2), 77-87. https://doi.org/10.1007/s11065-014-9246-9

Goldberg, E., Podell, K., Sodickson, DK, & Fieremans, E. (2021). Ingqondo emva kwe-COVID-19: Imbuyekezo ye-neurogenesis okanye i-neuroinflammation eqhubekayo? Unyango lwezoNyango, 31. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2020.100684

Guedj, E., Campion, JY, Dudouet, P., Kaphan, E., Bregeon, F., Tissot-Dupont, H., Guis, S., Barthelemy, F., Habert, P., Ceccaldi, M. , Isigidi, M., Raoult, D., Cammilleri, S., & Eldin, C. (2021). I-18F-FDG yengqondo ye-PET hypometabolism kwizigulana ezine-COVID ende. Ijenali yaseYurophu yeNyukliya yeNyukliya kunye nomfanekiso weMolekyuli, 48(9), 2823-2833. https://doi.org/10.1007/s00259-021-05215-4

Hartman, AL, Gasior, M., Vining, EPG, & Rogawski, MA (2007). I-Neuropharmacology ye-Ketogenic Diet. I-Neurology yezilwanyana, 36(5), 281. https://doi.org/10.1016/j.pediatrneurol.2007.02.008

Hone-Blanchet, A., Antal, B., McMahon, L., Lithen, A., Smith, NA, Stufflebeam, S., Yen, Y.-F., Lin, A., Jenkins, BG, Mujica- Parodi, LR, & Ratai, E.-M. (2022). Ulawulo olukhawulezayo lwe-ketone beta-hydroxybutyrate lunciphisa i-7T proton magnetic resonance spectroscopy-derived amanqanaba e-cingulate yangaphambili kunye ne-posterior cingulate ye-GABA kunye ne-glutamate kubantu abadala abanempilo. Neuropsychopharmacology, 1-9. https://doi.org/10.1038/s41386-022-01364-8

JumpstartMD (uMlawuli). (2019, Januwari 30). UJohn Newman-Imizimba yeKetone njengeeMolekyu ezibonisayo. https://www.youtube.com/watch?v=NmdBhwUEz9U

Kavanagh, E. (2022). Inkungu ende ye-Covid yobuchopho: i-neuroinflammation phenomenon? Oxford Open Immunology. https://doi.org/10.1093/oxfimm/iqac007

UKim, SW, Marosi, K., & Mattson, M. (2017). I-Ketone beta-hydroxybutyrate up-regulates BDNF expression through NF-κB as an adaptive response against ROS, enokuphucula i-neuronal bioenergetics kunye nokuphucula i-neuroprotection (P3.090). Neurology, 88(16 Isongezelelo). https://n.neurology.org/content/88/16_Supplement/P3.090

Li, R., Zhang, S., Yin, S., Ren, W., He, R., & Li, J. (2018). I-fronto-insular cortex yenza ukuba i-default-mode kunye ne-central-executive networks ifake isandla ekusebenzeni kwengqondo komntu kubantu abadala abasempilweni. Imephu yeBongo yoBuntu, 39(11), 4302-4311. https://doi.org/10.1002/hbm.24247

Ma, D., Wang, AC, Parikh, I., Green, SJ, Hoffman, JD, Chlipala, G., Murphy, MP, Sokola, BS, Bauer, B., Hartz, AMS, & Lin, A.- L. (2018). Ukutya kwe-Ketogenic kuphucula ukusebenza kwe-neurovascular kunye ne-gut microbiome etshintshileyo kwiimpuku ezincinci ezisempilweni. Iingxelo zeSayensi, 8(1), 6670. https://doi.org/10.1038/s41598-018-25190-5

Martini, AL, Carli, G., Kiferle, L., Piersanti, P., Palumbo, P., Morbelli, S., Calcagni, ML, Perani, D., & Sestini, S. (2022). Ukuchacha okuxhomekeke kwixesha le-hypometabolism yobuchopho kwizigulana ze-neuro-COVID-19. Ijenali yaseYurophu yeNyukliya yeNyukliya kunye nomfanekiso weMolekyuli. https://doi.org/10.1007/s00259-022-05942-2

UMasino, SA (2022). Ukutya kwe-Ketogenic kunye noNyango lweMetabolic: Iindima ezongeziweyo kwiMpilo kunye neZifo. IYunivesithi yaseOxford Press.

Menon, V., Gallardo, G., Pinsk, MA, Nguyen, V.-D., Li, J.-R., Cai, W., & Wassermann, D. (2020). Umbutho weMicrostructural we-insula yabantu unxulunyaniswa nokujikeleza kwayo okusebenzayo kwaye uqikelele ulawulo lokuqonda. Ubomi, 9, e53470. https://doi.org/10.7554/eLife.53470

I-COVID ephakathi yonyusa umngcipheko weengxaki zemithambo-luvo kwizigidi. (2022, Septemba 25). IAtlasi entsha. https://newatlas.com/health-wellbeing/mild-covid-risk-brain-neurological-problems/

Najt, P., Richards, HL, & Fortune, DG (2021). Ukucinga ngengqondo kwizigulana ezine-COVID-19: Uphononongo olucwangcisiweyo. Ubuchopho, iNdlela yokuZiphatha, kunye nokuKhusela - Impilo, 16, 100290. https://doi.org/10.1016/j.bbih.2021.100290

Newman, JC, & Verdin, E. (2017). I-β-Hydroxybutyrate: Umqondiso weMetabolite. Uphononongo loNyaka lweSondlo, 37, 51. https://doi.org/10.1146/annurev-nutr-071816-064916

Noh, H., Kim, DW, Cho, G., & Choi, W. (2006). Ukunyuka kwe-nitric oxide okubangelwa kukutya kwe-ketogenic kunciphisa ixesha lokuqala lokubanjwa kwe-kainic acid-induced seizures kwi-ICR iigundane. Uphando lobuchopho, 1075, 193-200. https://doi.org/10.1016/j.brainres.2005.12.017

Noh, HS, Kim, DW, Cho, GJ, Choi, WS, & Kang, SS (2006). Ukunyuka kwe-nitric oxide okubangelwa kukutya kwe-ketogenic kunciphisa ixesha lokuqala lokubanjwa kwe-kainic acid-induced seizures kwi-ICR iigundane. Uphando lobuchopho, 1075(1), 193-200. https://doi.org/10.1016/j.brainres.2005.12.017

Picón-Pagès, P., Garcia-Buendia, J., & Muñoz, FJ (2019). Imisebenzi kunye nokungasebenzi kakuhle kwe-nitric oxide engqondweni. Biochimica Et Biophysica Acta. Isiseko seemolekyuli zeSifo, 1865(8), 1949-1967. https://doi.org/10.1016/j.bbadis.2018.11.007

Rivas-Vazquez, RA, Rey, G., Quintana, A., & Rivas-Vazquez, AA (2022). Uvavanyo kunye noLawulo lwe-COVID ende. Journal of Health Service Psychology, 48(1), 21-30. https://doi.org/10.1007/s42843-022-00055-8

Sauerwein, K. (2022a, Meyi 25). I-COVID ende ibeka umngcipheko kubantu abagonyiweyo, nabo. IYunivesithi yaseWashington yeSikolo sezoNyango eSt. https://medicine.wustl.edu/news/long-covid-19-poses-risks-to-vaccinated-people-too/

Sauerwein, K. (2022b, Septemba 22). Usulelo lwe-COVID-19 lonyusa umngcipheko weengxaki zobuchopho zexesha elide. IYunivesithi yaseWashington yeSikolo sezoNyango eSt. https://medicine.wustl.edu/news/covid-19-infections-increase-risk-of-long-term-brain-problems/

Shimazu, T., Hirschey, MD, Newman, J., He, W., Shirakawa, K., Le Moan, N., Grueter, CA, Lim, H., Saunders, LR, Stevens, RD, Newgard, CB , Farese, RV, de Cabo, R., Ulrich, S., Akassoglou, K., & Verdin, E. (2013). Ukunyanzeliswa koxinzelelo lwe-Oxidative nge-β-Hydroxybutyrate, i-Endogenous Histone Deacetylase Inhibitor. inzululwazi, 339(6116), 211-214. https://doi.org/10.1126/science.1227166

UStefano, GB, Büttiker, P., Weissenberger, S., Martin, A., Ptacek, R., & Kream, RM (2021). Inqaku loHlelo: I-Pathogenesis ye-Long-Term Neuropsychiatric COVID-19 kunye nendima yeMicroglia, iMitochondria, kunye neNeuroinflammation eZingileyo: I-Hypothesis. IMoni yeNzululwazi yezoNyango : Ijenali yezoNyango yeHlabathi yoMfuniselo kunye noPhando lweKlinikhi, 27, e933015-1-e933015-4. https://doi.org/10.12659/MSM.933015

UStefanou, M.-I., Palaiodimou, L., Bakola, E., Smyrnis, N., Papadopoulou, M., Paraskevas, GP, Rizos, E., Boutati, E., Grigoriadis, N., Krogias, C ., Giannopoulos, S., Tsiodras, S., Gaga, M., & Tsivgoulis, G. (2022). Ukubonakaliswa kweNeurological of long-COVID syndrome: Uphononongo olubalisayo. Inkqubela phambili yoNyango kwiZifo eziNgapheli, 13, 20406223221076890. https://doi.org/10.1177/20406223221076890

Valk, R., Hammill, J., & Grip, J. (2022). Amafutha ahluthayo: i-villain kunye ne-bogeyman ekuphuhliseni isifo senhliziyo? I-European Journal ye-Cardiology yokuVimba, zwac194. https://doi.org/10.1093/eurjpc/zwac194

van Strien, NM, Cappaert, NLM, & Witter, MP (2009). I-anatomy yememori: Uphononongo oludibeneyo lwenethiwekhi ye-parahippocampal-hippocampal. Uhlolo lweNdalo Neuroscience, 10(4), 272-282. https://doi.org/10.1038/nrn2614

Vanderheiden, A., & Klein, RS (2022). Neuroinflammation kunye ne-COVID-19. Uluvo lwangoku kwi-Neurobiology, 76, 102608. https://doi.org/10.1016/j.conb.2022.102608

Wang, Y., & Chi, H. (2022). Ukuzila ukutya njengethowuni ephambili yokhuseleko lwe-COVID. Uhlobo lweMetabolism, 1-3. https://doi.org/10.1038/s42255-022-00646-1

Warren, CE, Saito, ER, & Bikman, BT (nd). Ukutya kwe-Ketogenic kuphucula ukusebenza kakuhle kwe-Hippocampal Mitochondrial. 2.

Xu, E., Xie, Y., & Al-Aly, Z. (2022). Iziphumo zeneurologic zexesha elide ze-COVID-19. Nature Medicine, 1-10. https://doi.org/10.1038/s41591-022-02001-z

Zhu, H., Bi, D., Zhang, Y., Kong, C., Du, J., Wu, X., Wei, Q., & Qin, H. (2022). Ukutya kwe-Ketogenic kwizifo zabantu: iindlela ezisisiseko kunye nokwenzeka kokuphunyezwa kweklinikhi. UTshintsho loMqondiso kunye noNyango oluJolisiweyo, 7(1), 1-21. https://doi.org/10.1038/s41392-021-00831-w